4 Mayıs 2014 Pazar

   YENİ TİPOGRAFİ

  Grafik tasarım alanında 20. yy'ın başında ortaya çıkan yaratıcı yeniliklerin büyük bir kısmı, modern sanat hareketlerinin bir uzantısı olarak meydana gelirken, bu hareketlerden bağımsız olarak çalışan birçok tasarımcı da "Yeni Tipografi"

adı altında önemli gelişmeler ortaya koymuştur..Bu tasarımcılar öncelikle estetiği işlevin yaratacağı ilkesinden yola çıkarak, dolaysız bir görsel anlatım biçimi kurmaya çalışırken, tasarımcının konumunun her zaman işlevsel olması gerektiğini savunmuşlardır..Konstrüktivist düşüncelerin tipografiye uyarlanması 
üzerine kuramlar geliştirerek, Modernist kuramları gündelik baskı sistemlerine uygulanacak bir biçime getiren ve bu yeni tipografiyi büyük kitlelere tanıtan sanatçı Jan Tschichold'dur.. 1928'de yazdığı "Die Neue Typographie" (Yeni Tipografi ) adlı kitabında, yeni tipografinin süslemeden kaçınarak, yalnız iletişim işlevine cevap verecek biçimde planlanacak olan akılcı bir tasarıma dayanması gerektiğini savunmuştur.. Bu dönemde, her türlü kalınlık ve boyutlardaki serifsiz 
yazı, modern harf karakteri olarak kabul edilmiştir..
  Tasarımlar ise geometrik bir grid üzerinde planlanarak, strüktür, denge ve vurgulama için genellikle çizgiler ve şeritlerden yararlanılırken, görüntü olarak fotoğrafın nesnelliği ve ayrıntılı netliği yeğlenmiştir..Yeni Tipografi'nin özgün tasarımcılarından biri olan Hollandalı Piet Zwart da Dada hareketinin devingen yapısıyla De Stijl'in işlevselliğini ve biçimsel niteliğini bir araya getirerek, görünüşte birbiriyle çelişen bu iki hareketten bir sentez yaratmıştır..
  Picasso ve Matisse'in resmin malzemesine yeni bir anlayış getirmeleri gibi, Zwart da geleneği yıkarak, grafik tasarımın malzemesine yeni bir görsel anlatım kazandırmıştır..Harf karakterlerinin, metnin içeriğine ters düşmemesi aksine onu görsel olarak da desteklemesi gerektiğini savunan Zwart, bu düşüncesini, geleneksel tipografinin statik uyuma dayanan yapısını kırıp, ritmik-dinamik bir kompozisyon anlayışı geliştirerek tasarımlarına uyarlamıştır..Sözcüğün görsel yanı elverdiği sürece, kurnazca ve esprili bir biçimde, çağrışımlardan yararlanarak yaptığı oyunlarla hem tipografiye yeni bir canlılık kazandırmış hem de okumayı çekici hale getirmiştir..Ancak tipografiyle yaptığı bütün oyunlara karşın, işlevsel ve amaca yönelik tasarım yapma ilkesine sadık kalması nedeniyle, sonuçta işlevsel tipografiye yeni bir üslup getirmiş ve bu çabası tasarıma yaptığı en önemli katkılardan biri olmuştur..
 Bir başka Hollandalı sanatçı Hendrik N.Werkman ise, çalışmalarında dizgi malzemesi, mürekkep ve mürekkep merdanesi kullanarak, yalın sanatsal ifadeler yaratmıştır..Werkman'ın, tasarımlarında hazır unsurlar kullanması, Dada cılar'ın özellikle fotomontajda uyguladıkları yaratıcı süreci çağrıştırmaktadır..Lissitzki gibi, Werkman da harfi, yazıyla iletişim kurmanın dışında, somut görsel bir biçim olarak kullanmıştır..Bu dönemin ünlü Hollandalı grafik tasarımcılarından biri de Paul Schuitema'dır 
  Schuitema, Yeni Tipografi'nin ustalarından biri olarak, Konstrüktivizm ve De Stijl'in ilkelerini reklamcılığa uyarlamıştır..
  Fotoğrafın, bir iletişim aracı olarak kullanılmasına önemli katkılarda bulunan İsviçreli fotoğrafçı ve tasarımcı Herbert Matter (1907-? ) fotomontaj tekniğiyle ve birden fazla negatifi üst üste basarak ilginç afiş tasarımları gerçekleştirmiş, turistik afişe yeni bir anlatım getirmiştir..Matter ayrıca, aşırı boyut farklılığıyla ve 
siyah-beyaz fotoğrafa renk ekleyerek tasarım etkinlikleri yaratmıştır..
  1930'larda fotoğrafı grafik tasarımda kullanan bir başka yenilikçi sanatçı İsviçre'li Walter Herdeg olmuştur..Herdeg, İsviçre'nin turistik bölgeleri için reklam ürünleri tasarlarken, kolaj yaptığı fotoğraf görüntüleriyle dinamik kompozisyonlar yaratmıştır..Yeni Tipografi alanında son derece özgün çalışmalar gerçekleştiren tasarımcılardan Hollandalı Willem Sandberg de II. Dünya Savaşı yıllarında ortaya koyduğu "experimenta typographica" (tipografik denemeler) adlı tasarımlarını savaştan sonra yaptığı çalışmalarında kullanmıştır..Tasarımlarında simetriye karşı çıkarak, parlak ana renkleri dramatik bir biçimde, karşıtlıklardan da yararlanarak kullanmayı yeğleyen sanatçı, kompozisyonlarında ve serifsiz yazılarla, kağıttan yırtarak elde ettiği büyük kalın harf biçimlerini bir arada kullanmıştır..
  Grafik tasarımda "Yeni Tipografi'nin ilkeleri, Rusya ve Hollanda'da başlamış, Bauhaus'ta kristalize olmuş ve en açık anlatımını Tschichold'da bulmuştur.. 20. yy'ın ussal ve bilimsel anlayışı bu uygulamalarla grafik bir ifade kazanmıştır..Yeni Tipografi, yaratıcılığı kısıtlamak yerine, tasarımcıları işlevsel ve etkili bir görsel iletişim geliştirmeye itmiştir..


   

   
             
           Oyma harf Gill tarafından Victoria & Albert Müzesi,                    Londra. Fotoğraf Leo tarafından Reynolds.




             Gill in tasarladığı en çok bilinen yazı karakteri
   

   ERİC GİLL


 Eric Gill  22. 2. 1882 Brighton doğumlu , İngiltere de öldü. Heykeltraş, grafik sanatçısı, türü tasarımcısıdır..  Chichester Teknik ve Sanat Okulunda okudu.
  1899-1903: bir mimarlık bürosunda çalıştı. . Londra'da Edward Johnstondan  dersler alır. Yazı ile Okulu Merkez güzel Sanatlar ve el sanatlarında okudu. 1905-09: üretir baş harfleri ve kitap kapakları için İnsel yayıncılar Leipzig. 1906: tasarımlar inititals için Ashedene Basın. 1907: hamle Ditchling, Sussex. Burada o üretir taş heykeller için de olmak üzere, BBC binası Londra'da. 1914: üretir heykellerine istasyonları haç Westminster Cathedral yakınlarındaki Londra. 1924: Capel için hamle-y-ffin. 1925-31: eserler için Altın Cockerell Basın (baş harflerini, çizimler ve özel bir metin türü). 1928: hamle Pigotts yakın High Wycombe. Works for London Underground adlı idari merkezi. İle oğlu-in-law o kendi kurar el-basın yazdıran lüks bibliophile sürümleri. 1930: ilüstrasyonlar son sayısı için "Fleuron" dergisi. 1937: tasarımlar hangi bir posta pulu 15 yıldır kullanılıyor. 1936: yapılan bir Royal Designer for Industry. 1938: üretir taş tabletler için Milletler cemiyeti binası Cenevre'de.

Fontları: bankgothic (1927-30), Altın Cockerell Roma (1929), Perpetua (1929-30), Solus (1929), Joanna (1930-31), Koç (1932), Floriated Başkentleri (1932), Bünyan, Seyyah (1934), Jubilee (1934).

Yayınlar: "Tipografi üzerine Deneme", Londra 1931; "Otobiyografi", London 1940. R. Speaight "Hayatını Eric Gill", London 1966; R. Brewer "Eric Gill", London 1966; R. Brewer "Eric Gill, sevdiği adamla mektupları", London 1973; R. Harling "mektup formları ve tasarım türü Eric Gill", Westerham 1976; F. MacCarthy "Eric Gill", New York 1989).

Tipografi: Ansiklopedik Bir Anket Türü Tasarım Teknikleri ve Tarih Boyunca Friedrich tarafından Friedl, Nicolaus Ott (Editör), Bernard Stein tarafından yayınlanan Könemann Verlagsgesellschaft mbH.
daha fazla ... İşler ve Örnekleri



    

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder